تعریف دیسمنوره
دیسمنوره / Dysmenorrhea – دردهای هنگام قاعدگی که ناشی از انقباضات میومتر است را دیسمنوره می نامند .
چه افرادی بیشتر دچار دردهای هنگام قاعدگی می شوند :
– افراد خیلی لاغر
– افرادی که در آنها خونریزی شدید قاعدگی رخ می دهد
– کسانی که سابقه عقیم سازی دارند
– اشخاصی که سابقه مصرف سیگار دارند
– افرادیکه زودتر از دوازده سال عادت ماهیانه شان شروع شده است
درمان دردهای قاعدگی
مفنامیک اسید ۲۵۰ میلی گرمی هر هشت ساعت از شروع قاعدگی یا یک روز قبل از آن تا وقتی که دردها ادامه دارد .
دیسمنوره اولیه
این حالت معمولاً قبل از سن ۲۰ سالگی و تقریباً همیشه ۶ تا ۱۲ ماه بعد از اولین قاعدگی شروع می‌شود. اگر دردها ۳ سال بعد از اولین قاعدگی (منارک) شروع شود یا اگر دیسمنوره همراه با دوره‌های بدون تخمک‌گذاری باشد، باید به فکر علل ثانویه بود.
معمولاً درد چند ساعت قبل یا هم‌زمان با خونریزی قاعدگی شروع شده و حداکثر دو تا سه روز طول می‌کشد. دردها بیشتر در زیر ناف است. دردها گاه به کمر، کشاله ران و رانها نیز انتشار می‌یابد.
علائم دیگری مثل تهوع، استفراغ، بی اشتهایی، اسهال، خستگی ، تحریک‌پذیری و گاه سردرد، می‌تواند وجود داشته باشد.
دیسمنوره اولیه با افزایش سن و زایمان طبیعی ممکن است بهبود یابد. این بیماری احتمالاً در زنانی که مادران آنها نیز دچار این ناراحتی بوده‌اند شایعتر است.
در این بیماری پروستاگلاندین‌ها نقش دارند که سبب انقباضات رحمی و دیگر علائم عمومی می‌شوند .
دیسمنوره ثانویه
این حالت معمولاً بعد از سن ۲۰ سالگی رخ می‌دهد هر چند که می‌تواند در اولین عادت ماهیانه و در هر سنی شروع شود.
درد دراینها معمولاً ۵ تا ۷ روز تداوم می‌یابد. دیسمنوره ثانویه در زنان دارای بیماریهای لگنی مثل (آندومتریوز، آدنومیوز، توده‌های زیرمخاطی رحم، تنگی شدید گردن رحم، عفونت‌های لگنی مزمن، چسبندگی‌ها لگنی و هیپرمنوره یا افزایش خونریزی ماهانه) رخ می‌دهد.
در این بیماران معاینات کامل لگن و نیز آزمایش‌های روتین، تصویربرداری از رحم و ضمائم آن، سونوگرافی و … ممکن است برای تشخیص لازم باشد اما دستیابی به یک تشخیص دقیق همیشه امکان‌پذیر نیست و اشتباه در تشخیص و افتراق دیسمنوره اولیه و ثانویه فراوان دیده می‌شود.
علل
علل دیسمنوره / Dysmenorrhea بسیار متنوع است و بسته به اولیه یا ثانویه بودن آن می‌تواند ناشی از عفونت، اختلالات هورمونی، استرس و … می‌باشد.
درمان
در مورد دیسمنوره اولیه فعالیت‌های فیزیکی ملایم می‌تواند به تخفیف شکایات بیمار کمک کند .
توجه به رژیم غذایی (مثل خوردن غلات سبوس نگرفته، حبوبات، سبزیجات و میوه جات بیشتر و کم خوردن یا نخوردن نمک، کافئین و شکر) نیز در برخی زنان مفید است.
استراحت و ماساژ و تکنیک‌های بیوفیدبک،
برخی از تمرینات یوگا و تجویز داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند :
مفنامیک اسید و ایبوپروفن نیز در برخی موارد در تخفیف درد مؤثر است .
اگر بیمار از نظر جنسی فعال است ،
استفاده ازقرصهای پیشگیری از حاملگی (OCP) با استروژن کم
در %۹۰ موارد مؤثر خواهد بود که درمان انتخابی می‌باشد .
درمانهای دارویی تحت نظر متخصص زنان و زایمان انجام شده
و در صورتی که ۳ تا ۶ ماه پس از درمانهای مذکور پاسخی مشاهده نشد ،
باید به دنبال علل ثانویه بوده و کلیه اقدامات تشخیصی را به کار بست.
(خصوصاً در دیسمنوره‌ای که پس از ۲۰ سالگی ظاهر شود که تقریباً همیشه از نوع ثانویه است)
درمانهای گیاهی شامل دم کرده گل گاوزبان و سنبل طیب همراه با عسل در دوران قاعدگی و پرهیز از پرخوری در این دوران پیشنهاد می‌شود .
درمان در موارد ثانویه بهبود عامل ایجادکننده مانند عفونت است
اما برخی از انواع ثانویه به درمانهای دارویی با OCP ( قرصهای ضد حاملگی)
یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDS) نیز پاسخ نسبی می‌دهند .