سرطان تخمدان / Ovarian cancer نوعی سرطان است که در تخمدان ها ایجاد می شود . دستگاه تولید مثل خانم ها شامل دو تخمدان است که یکی در چپ و دیگری در طرف راست رحم قرار دارد . تخمدان ها هر کدام به اندازه یک بادام هستند و هورمون های استروژن و پروژسترون تولید می کنند .
سرطان تخمدان اغلب تا زمانی که در لگن و شکم گسترش یابد ، کشف نشده است . در این مرحله از پیشرفت سرطان تخمدان ، درمان آن دشوارتر است . سرطان تخمدان در ابتدای شروع ، که در آن بیماری محدود به تخمدان است ، به احتمال زیاد با موفقیت درمان می شود .
از جراحی و شیمی درمانی به طور کلی برای درمان سرطان تخمدان استفاده می شود.
علائم
سرطان تخمدان در مراحل اولیه به ندرت باعث بروز علائمی می شود و در مرحله پیشرفته ممکن است باعث علائم کمی شود.
علائم و نشانه های سرطان تخمدان ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- نفخ شکم یا تورم
- احساس سیری کامل به سرعت در هنگام خوردن غذا
- کاهش وزن
- تغییر در عادات روده مانند یبوست
- نیاز مکرر به ادرار کردن
در صورت بروز علائمی که اشاره شد و یا هر علامت نگران کننده دیگر با پزشک خود ملاقات کنید .
اگر سابقه خانوادگی سرطان تخمدان یا سرطان پستان دارید ، در مورد خطر ابتلا به سرطان تخمدان با پزشک خود صحبت کنید .
پزشک ممکن است شما را به یک مشاور ژنتیک ارجاع دهد تا در مورد بررسی برخی جهش های ژنی که خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان را افزایش می دهند ، مشورت کند .
علل
هنوز مشخص نیست که چه عواملی باعث ایجاد سرطان تخمدان / Ovarian cancer می شود ،
اگرچه پزشکان فاکتورهایی را شناسایی کرده اند که می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند .
به طور کلی ، سرطان از زمانی شروع می شود که سلول دچار خطا (جهش) در DNA خود شود .
جهش ها به سلول می گویند که به سرعت رشد و تکثیر یابد
و باعث ایجاد توده (تومور) سلول های غیر طبیعی می شود .
هنگامی که سلولهای سالم می میرند سلولهای غیر طبیعی زندگی خود را ادامه می دهند .
آنها می توانند به بافتهای اطراف حمله کرده و از یک تومور اولیه جدا شوند تا در جای دیگری از بدن گسترش یابد (متاستاز) .
انواع سرطان تخمدان
نوع سلولی که سرطان در آن شروع می شود نوع سرطان تخمدان شما را تعیین می کند . انواع سرطان تخمدان / Ovarian cancer شامل موارد زیر است :
تومورهای اپیتلیال : که در لایه نازک از بافت شروع می شود که قسمت بیرونی تخمدان ها را پوشانده است. حدود ۹۰ درصد از سرطانهای تخمدان تومورهای اپیتلیال هستند .
تومورهای استرومائی : که در بافت تخمدان حاوی سلولهای سازنده هورمون شروع می شوند .
این تومورها معمولاً در مراحل اولیه نسبت به سایر تومورهای تخمدان تشخیص داده می شوند . حدود ۷ درصد تومورهای تخمدان استرومائی هستند .
عوامل خطر
عواملی که می توانند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهند عبارتند از :
سن بالاتر : سرطان تخمدان در هر سنی ممکن است رخ دهد
اما بیشتر در زنان در سنین ۵۰ تا ۶۰ سال مشاهده می شود.
جهش های ژن ارثی : درصد کمی از سرطان تخمدان در اثر جهش ژنی که از والدین خود به ارث می برید ایجاد می شود.
ژنهای شناخته شده برای افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان را ژن سرطان پستان ۱ (BRCA1) و ژن سرطان پستان ۲ (BRCA2) می نامند.
این ژن ها همچنین خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهند.
سایر جهش های ژنی از جمله موارد مرتبط با سندرم لینچ شناخته شده است که خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می دهد.
سابقه خانوادگی سرطان تخمدان : افرادی که دو یا چند بستگان نزدیک به سرطان تخمدان دارند ، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند.
درمان جایگزینی هورمون استروژن ، به ویژه با استفاده طولانی مدت و در دوزهای زیاد.
سن شروع قاعدگی و پایان آن : شروع قاعدگی در سنین پایین یا شروع یائسگی در سنین بعد یا هر دو ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهد.
جلوگیری
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از سرطان تخمدان / Ovarian cancer وجود ندارد .
اما ممکن است راه هایی برای کاهش خطر شما وجود داشته باشد :
قرص های ضد بارداری را در نظر بگیرید .
از پزشک خود بپرسید که آیا قرص های ضد بارداری برای شما مناسب است یا خیر .
زنانی که از داروهای ضدبارداری خوراکی استفاده می کنند ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان در آنها کاهش یابد .
اما داروهای ضد بارداری خوراکی خطرات دارند ،
بنابراین با کمک پزشک بررسی کنید
که آیا مزایا بر اساس وضعیت شما از این خطرات بالاتر است یا خیر .
اگر سابقه خانوادگی سرطان های پستان و تخمدان دارید ، این موضوع را با پزشک خود مطرح کنید .
پزشک شما می تواند این مسئله را برای خطر ابتلا به سرطان خود مهم تلقی کند .
در بعضی موارد ، پزشک ممکن است شما را به یک مشاور ژنتیک ارجاع دهد
که می تواند در تصمیم گیری در مورد مناسب بودن آزمایش ژنتیک به شما کمک کند.
اگر به نظر می رسد که دارای جهش ژنی هستید و احتمال ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می دهد ،
ممکن است برای جلوگیری از سرطان ، تخمدان های شما مورد جراحی قرار بگیرد .